@article {361, title = {De invloed van zinscontext op gesproken taalverwerking: een ERP-studie}, year = {2003}, publisher = {Nederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen}, address = {Leiden, The Netherlands}, abstract = {

In gesproken taal worden woorden meestal verwerkt in de context van andere woorden. Het onderzoek voor mijn proefschrift was erop gericht om met behulp van hersenpotentialen (ERPs) meer inzicht te krijgen in gesproken-woordverwerking en de invloed van zinscontextuele informatie hierop. Door doelwoorden in semantisch sturende zinnen te manipuleren in semantische, dan wel syntactische zin en de consequenties hiervan te observeren in het electrofysiologische signaal (o.a. het zichtbaar worden van ERP-componenten zoals de N400, N200, LAN en P600), werden de volgende drie vraagstellingen onderzocht. I Op welk moment wordt zinscontextuele informatie gebruikt in gesproken-woordverwerking? Is dit voor, tijdens of na lexicale selectie van het gesproken woord? II Wat is de temporele relatie tussen lexicale selectie en integratie van de betekenis van een gesproken woord in een hoger-level-representatie van de voorafgaande zin? Volgen deze processen elkaar op of zit er een temporele overlap tussen? III Wat is het tijdsverloop van het gebruik van verschillende soorten zinscontextuele informatie, zoals semantische en syntactische informatie? Volgt de informatieverwerking de incrementele wijze waarop verschillende soorten informatie op verschillende momenten in het spraaksignaal beschikbaar kunnen komen, of is er specifieke syntactische informatie over de woordcategorie nodig voordat semantisch integratie plaats kan vinden?

Uit de resultaten van deze studie blijkt o.a. dat zinscontext al op ongeveer 200 ms na begin van het doelwoord een invloed uitoefent op gesproken-woordverwerking. Daarnaast blijken pogingen tot semantische integratie al plaats te vinden voordat een gesproken woord geselecteerd kan worden op basis van het akoestische signaal. Tenslotte blijkt kennis over de syntactische categorie van een woord niet nodig te zijn voordat semantische integratie plaats kan vinden. De resultaten uit mijn onderzoek kunnen het best verklaard worden door een {\textquoteleft}cascaded{\textquoteright} woordverwerkingsmodel dat uitgaat van een optimaal gebruik van contextuele informatie tijdens gesproken-woordverwerking na bottom-up activatie van een aantal lexicale items op basis van een initi{\"e}le fonologische analyse van het spraaksignaal (met o.a. parallelle verwerking van semantische en syntactische informatie en semantische integratie van gelimiteerd aantal items dat nog overeenkomt met het akoestische signaal).

}, author = {Dannie van den Brink} }