De r van kinderen in grote steden

TitleDe r van kinderen in grote steden
Publication TypePresentation
Year of Publication2004
Conference NameDag van de Fonetiek 2004
Authorsvan Bezooijen, Renée, and Griet Coupé
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationUtrecht, The Netherlands
Abstract

Vanouds kende het Nederlands vooral de al dan niet getrilde tongpunt-r, wat leidde tot een redelijk homogene situatie. Rond 1900 kwam de getrilde of geschraapte huig-r op, in het zuiden in aaneengesloten gebieden en elders vooral in de grote steden. De Hollandse steden speelden hierbij een belangrijke rol. Nu is er een tweede krachtige expansie aan de gang, dit keer van de approximantische r (vaak de Gooise r genoemd). Nog sterker dan eerst lijken het de Hollandse steden te zijn die de taalverandering trekken. Althans, dat is de conclusie die we uit een eerder onderzoek in Haarlem en Nijmegen hebben getrokken. Ondertussen zijn er gegevens verzameld voor acht andere grote steden, verspreid over Nederland. In mijn lezing zal ik mij richten op de actuele toestand rondom de uitspraak van de r door kinderen in grote steden. De volgende vragen staan hierbij centraal:

  1. Waar treft men homogeniteit aan, met welke r?
  2. Waar treft men variatie aan, met welke r-en?
  3. Hoe kunnen de verschillen worden verklaard?