Postvocale /r/-deletie bestaat: veslag van een ondezoek

De deletie van postvocale /r/ (voor een consonant) in het Nederlands is een weinig onderzocht, maar een inmiddels zeer manifest verschijnsel. Uit eigen ervaring kunnen we vertellen dat sommige mensen niet meer weten of 'Spijkenisse' en 'slabbetje' met of zonder /r/ (voor resp. de 'n' en de 't') geschreven moeten worden. Sterker nog, we zijn zelfs het woord 'slabber' tegengekomen als hypercorrecte afleiding van het meer gangbare diminutief 'slabbetje'.

Naar aanleiding van dit soort observaties hebben we onderzocht of de deletie van postvocale /r/ inderdaad optreedt, en zo ja of ze wordt beïnvloed door de volgende factoren:

- type van de voorafgaande vocaal (vol of schwa)
- lengte van de voorafgaande vocaal (kort of lang)
- (lexicale) klemtoon van de voorafgaande vocaal (+ of -)

Het spraakmateriaal bestond uit 450 woorden uit spontaan gesproken zinnen, afkomstig van treininformatiedialogen. Deze woorden werden zowel door geoefende menselijke transcribenten als door een automatische spraakherkenner beoordeeld op de aanwezigheid van /r/. In alle categorieen werden gevallen van /r/-deletie geconstateerd. Bovendien trad /r/-deletie het frequentst op wanneer de voorafgaande vocaal een schwa was.

In de voordracht zullen gedetailleerde resultaten worden gepresenteerd en tevens plannen voor toekomstig onderzoek worden ontvouwd.