Subsyllabische eenheden in het fonologisch bewustzijn: Maken jonge kinderen spontaan gebruik van onset en rime?

TitleSubsyllabische eenheden in het fonologisch bewustzijn: Maken jonge kinderen spontaan gebruik van onset en rime?
Publication TypePresentation
Year of Publication2001
Conference NamePsycholinguïstische benaderingen van impliciete en expliciete fonologische kennis
AuthorsGeudens, Astrid, and Dominiek Sandra
PublisherNederlandse Vereniging voor Fonetische Wetenschappen
Conference LocationAntwerpen, Belgium
Abstract

Met behulp van een reeks auditieve taken zoals analyse en substitutie onderzochten we (1) de vaardigheden van kleuters om CV-syllaben (/ka:/) en VC-syllaben (/a:k/) te manipuleren en (2) de relatie tussen deze vaardigheden en later leessucces. De kleuters presteerden beter op VC-syllaben. Deze resultaten gaan in tegen de predicties van de fonologische onset-rime theorie die stelt dat onsets (b.v.., /spl/ in split) en rimes (b.v.., /it/ in split) functionele eenheden zijn in het fonologisch bewustzijn van jonge kinderen, mogelijk omwille van het saillante karakter van rijm (zie Goswami &er; Bryant, 1990; Schreuder & Van Bon, 1989; Treiman, 1989; Trommelen, 1984). Binnen deze theorie zou het opbreken van CVs, m.a.w. het opsplitsen van onset en rime, makkelijker moeten zijn dan het opbreken van VCs, omdat je daar de fonologische rime stuk moet maken. Experimenten met meer dan 200 jonge kinderen toonden echter het tegendeel aan. Bovendien demonstreren ze dat perceptuele en articulatorische factoren een belangrijke rol spelen bij het ontdekken van klanken maar dat het omgaan met klanken niet noodzakelijk foneembewustzijn impliceert. Dat blijkt heel duidelijk uit de samenhang tussen CV- en VC-prestaties enerzijds en latere leesscores anderzijds. Correlaties met die leesscores op genormeerde leestoetsen tonen aan dat enkel prestaties in de CV-conditie de latere leesontwikkeling voorspellen. Deze bevindingen kunnen vertaald worden in suggesties voor het leesonderwijs: de natuurlijke ontwikkeling van klankbewustzijn, het opzet van diagnostische tests en instructiemateriaal.